Stagflasyon nedir; ekonomide enflasyon ve stagnasyonun yani diğer bir adıyla resesyonun aynı anda görülmesi durumudur. Bir ekonomide hem durağanlık ( resesyon, stagnasyon) hem de enflasyon yaşandığında, bu durumu ifade eden finansal terim; stagflasyondur. Bu durumda piyasalar durgun olduğu halde fiyatlar artış gösterir. Kısacası stagflasyon nedir; ekonomi için iyi olmayan, yaşanması istenmeyen ve etkileri uzun süren ekonomik bir kriz durumudur.
Peki, stagflasyon nedir? Stagflasyon sebepleri nelerdir? Ekonomide Stagflasyon olursa ne olur? Stagflasyon çözümü nedir? Başka ekonomik sorunlara yol açan enflasyon resesyon devalüasyon slumpflasyon stagnasyon nedir? İşte, stagflasyon nedir nasıl çözülür, stagflasyon olursa ne olur hakkında detaylı bilgiler…
İçindekiler
Stagflasyon Nedir ?
Stagflasyon nedir; tarihte ilk defa 1965 yılında yaşanan ekonomik koşulu ifade etmek için İngiltere’de kullanılan finansal bir terimdir. 1970 petrol krizi patlak vermesi ve ekonomide durgunluk dönemine girilmesiyle stagflasyon kavramından daha sık söz edilmeye başlanmıştır.
Ekonomide enflasyon söz konusu iken eğer söz konusu ekonomi büyüme göstermiyorsa bu, stagflasyon göstergesidir. Yani enflasyon içinde durgunluk yaşanır. Stagflasyon çözümü zor olduğu için de yaşanması hiç istenmeyen bir ekonomik kriz türüdür.
Stagflasyon çözümü zordur çünkü; enflasyon ve stagnasyon birbiriyle çelişen politikaların uygulanmasını gerektirir. Dolayısı ile stagflasyon yaşanırken hem enflasyonla mücadele edilmeli hem de ekonomik durgunluğa son verece, ekonomiyi canlandıracak önlemler alınıp politikalar izlenmeli. Kısacası stagflasyon nedir; birbirine zıt önlemler alınmasını gerektiren iki farklı ekonomik sorunun aynı anda yaşandığı ekonomik bir krizdir.
Stagflasyon anlamı; diğer finansal terimler olan stagnasyon ve enflasyon kelimelerinin anlamlarını içinde barındırır ve bu nedenle bu iki kelimenin birleşiminden oluşturulmuştur. Çünkü stagflasyon nedir; enflasyon ve stagnasyonun aynı anda yaşanmasıdır. Bu durumda stagnasyon nedir, enflasyon nedir öğrenmek gerekir.
Stagflasyona Neden Olan Stagnasyon Nedir, Enflasyon Nedir?
Stagflasyon nedir sorusunun en temel ve kısa cevabı; enflasyonla stagnasyon yani durgunluğun aynı zamanda yaşanmasıdır. Durumda stagnasyon nedir, enflasyon nedir açıklamak gerekir…
Stagnasyon; bir ekonominin daralma ya da durgunluk döneminde olması, enflasyon ise; söz konusu ekonomideki paranın değerinin düşmesi ve fiyatların artması durumudur. Bir ekonomide paranın değer kaybı yaşaması, fiyatların artması ve bunlar olurken ekonomik büyümenin olmaması yani durağanlık ya da daralmasının yaşanması, stagflasyon içine girilmesine yol açar.
Stagflasyon Sebepleri Nelerdir ? Stagflasyon Nedenleri
Stagflasyon sebepleri oldukça çeşitlidir. Tam olarak stagflasyon sebeplerinden bahsedilemese de bazı durumların net olarak stagflasyona yol açtığı bilinmektedir. Örneğin; 1970 petrol krizi, küresel stagflasyon yaşanmasına neden olmuştur. Günümüzde de koronavirüs salgını ve koronavirüs salgın sonrası Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması, küresel stagflasyon riskini artırmıştır.
Bir örnekle stagflasyon sebepleri ve stagflasyonun gelişmesini açıklayalım… Bir ekonomide üretim maliyetleri arttığı için üretimde maliyet kısıtlamasına gidilir. Üretimde maliyet kısıtlamasına gidildiğinde de iş gücü piyasası durulur yani işsizlik artmaya başlar. Ayrıca üretim maliyetinin artması, ürünlerin tüketiciye daha pahalıya ulaşmasına neden olur yani fiyat artışı gerçekleşir. Dolayısı ile alım gücü de düşer. Böylelikle stagflasyon kavramı ortaya çıkabilir.
Basit maddeler halinde sıralayacak olursak stagflasyon sebepleri genellikle şunlardır:
- Enerji kaynaklarının fiyatlarının artması
- Yanış maliye ve para politikaları izlenmesi
- Üretimden daha fazla para arzı olması
- Döviz kurlarında istikrarsızlık
- Finansal krizler
- Ücretler ile birlikte tüketimin de artması
Stagflasyon Belirtileri Nelerdir ?
Bir ekonomide stagflasyon dönemine girildiği çeşitli makro ekonomik göstergelerle anlaşılabilir. Örneğin; iktisat teorisinde işsizlik ve enflasyon birbirine ters orantılıdır. Yani; enflasyon yükselirken işsizliğin azalması, enflasyonun düşerken de işsizliğin artması beklenir.
Ancak işsizlik ve enflasyon arasındaki bu paradoksal durum yaşanmıyorsa yani hem işsizlik hem de enflasyon aynı anda artıyorsa bu, stagflasyon belirtileri olarak anlaşılabilir. Eğer işsizlik ve enflasyon birlikte yükseliyorken aynı anda ekonomi durağan bir hale geliyor, fiyat artışları yaşanıyor ve para değer kaybediyorsa stagflasyona girildiğini işaret eder.
Ekonomide Stagflasyon Olursa Ne Olur | Stagflasyon Neye Sebep Olur?
Bir ekonomide stagflasyon yaşanması, iktisat teorisine göre paradoksal bir durumdur çünkü birbirine zıt iki ekonomik sorun aynı anda yaşanmaktadır. Peki, bir ekonomide stagflasyon olursa ne olur?
Genellikle stagflasyon içine girildiğinde bariz bir şekilde işsizlik oranında artış yaşanır ve fiyatlar da hızlı bir şekilde yükselir. Böylesi bir durumda piyasalara olan güven azalır ve ekonomi derin bir hasar alır. Kısa zaman içinde stagflasyondan çıkılsa bile bunun etkileri uzun bir süre kendisini hissettirebilir.
Stagflasyon yaşandığında, o ekonomide yaşayan tüm bireyler bundan etkilenir. Kişiler, stagflasyon nedeniyle işsiz kalmayan şanslı kesim arasında yer alsa da fiyat artışlarından etkilenir. Kısacası; o ülkede yaşam daha zor bir hal alır. Her şey pahalanır, alım gücü düşer, piyasa durağanlaşır.
Bunlar dışında; yatırımcıların stagflasyon yaşanırken para piyasalarına güveni azalacağı için o ülkenin borsası ve yatırım araçları kötü etkilenebilir. Hatta gerekli tedbirler alınmaz ise ekonomik çöküş söz konusu olabilir.
Genel olarak özetleyecek olursak, ekonomide stagflasyon olursa ne olur:
- Enflasyon artar
- İşsizlik artar
- Piyasaya güvensizlik artar
- Fiyatlar artar
- Üreticiler için üretim maliyetleri artar
- Enflasyon beklentilerin üzerinde gerçekleşir
Stagflasyon Sonuçları Nelerdir?
Stagflasyon sadece ülke ekonomilerinde görülebildiği gibi küresel çapta da görülebilir. Ülke ekonomilerinde olduğu gibi küresel stagflasyon da büyük ekonomik hasarlara neden olur. Dolayısı ile stagflasyon hem uluslararası hem de ulusal sorunlara yol açabilir. Genel olarak stagflasyon sonuçları şunlardır:
- Stagflasyon yaşanan ekonomide işsizlik oranı hızla artar
- Temel geçim malzemelerinde fiyat artışı yaşanır
- Enflasyon oranı yükselişi devam eder
- Enflasyon artışı nedeniyle yatırımlar yavaşlar ve azalır
- Ekonominin büyümesi söz konusu olmaz
- Ekonomide durgunluk hakim olur
- İhracat oranı düşerken ithalat oranı artar
Stagflasyon Nasıl Çözülür ? Stagflasyon Çözümü Nedir?
Stagflasyon nedir nasıl çözülür sorusu da en çok merak edilenler arasında. Özellikle ekonomistler tarafından stagflasyondan bahsedilmeye başlandığında stagflasyon nedir nasıl çözülür araştırılmaya başlanıyor. Ancak ne yazık ki stagflasyon çözümü hiç de basit değil ve belirli bir formülü yok.
Stagflasyon çözümü gerçekten zor olduğu için yaşanması hiç istenmeyen bir ekonomik kriz türü. Çünkü stagflasyonla mücadele edebilmek için hem enflasyon hem de stagnasyon ile mücadele etmek gerekir. Sorun şu ki; stagnasyonla mücadele etmek için alınacak önlemler enflasyonun yükselmesine, enflasyonla mücadele için alınacak önlemler de stagnasyonun artmasına yol açıyor.
Kısacası; stagflasyon çözümü için aynı anda hem enflasyon hem de stagnasyon için önlemler alınamaz. Bu durumda yapılabilecek en mantıklı şey; stagnasyon ya da enflasyon arasında bir seçim yapmak ve sadece bir tanesiyle mücadele etmek olabilir.
Stagflasyon Durumunda Uygulanacak Politikalar Nelerdir ?
Çözümü en karmaşık ve zor ekonomik kriz türleri arasında yer alan stagflasyon durumunda yapılması tavsiye edilen; öncelikle ülkenin ekonomik durumunu ortaya koyan tablo çıkarmaktır. Daha sonra yanlış para politikaları tespit edilmeli, bu yanlış politika uygulamalarından vazgeçilmeli, yatırımcıların güvenini kazanacak adımlar atılmalı ve de dövizdeki istikrarsızlığa son verilmelidir.
Stagflasyon durumunda uygulanması tavsiye edilen bazı politikalar da şunlardır:
- Enflasyonun yükselmesine neden olan ücret ve fiyat artışları sınırlanmalı
- Gelirler politikasını benimsemek
- Vergi temelli gelirler politikasını benimsemek
- İndekslemeye başvurmak
Resesyon Stagflasyon Nedir ?
Resesyon nedir; bir ekonomide durgunluk yaşandığını ifade eden bir finansal terimdir. Resesyon stagflasyon birbiri ile ilişkilidir. Çünkü ekonomide resesyon yani durgunluk yaşanırken aynı zamanda enflasyon da yükseliyor ve işsizlik de artıyorsa o zaman stagflasyon söz konusu olur. Yani; resesyon stagflasyonun içinde gelişen ekonomik bir krizdir.
Stagflasyon Altın İlişkisi | Stagflasyonda Altın Ne Olur?
Bir ekonomide stagflasyon durumu yaşanırken, o ekonominin yatırım ürünlerine bakış açıları da merak ediliyor. Küresel gündemde stagflasyon kavramından söz edildikçe, insanlar da stagflasyon nedir, stagflasyon olursa ne olur, stagflasyonda neye yatırım yapılır gibi soruların cevaplarını araştırıyor.
Öncelikle ekonomik kriz çeşitlerinden biri olan stagflasyonda piyasalara olan güven azalır. Ancak stagflasyon altın arasındaki ilişki için geçmiş verilere baktığımızda; bu dönemde altının yatırımcılar tarafından güveni liman olarak görüldüğü göze çarpıyor.
Yapılan araştırmalara göre; 1973 yılından beridir stagflasyon yaşandığında ortalama olarak %32.2 oranında altının getiri şampiyonu olarak belirlendiği görülüyor. Dünya Altın Konseyi raporuna göre 201 çeyreğin 68’inde stagflasyon yaşanmış. Ve bu dönemlerde altın, en yüksek getiri sağlayan yatırım ürünü olmuş.
Stagflasyonda Borsa Ne Olur | Stagflasyonda Hisse Senetleri Ne Olur?
Stagflasyon bir ekonomik kriz olduğu için genellikle yatırımcılar para piyasalarına güvenini kaybeder ve bu nedenle borsada düşüş yaşanır. Geçmiş veriler incelendiğinde de stagflasyonda borsada düşüş yaşandığı, hisse senetlerinin değer kaybı yaşadığı ortada.
Stagflasyon Yaşayan Ülkeler Hangileridir ?
Stagflasyon durumu hem gelişmekte olan hem de gelişmiş ekonomilerinin tepkilerinin verildiği bir ekonomik krizdir. Dolayısı ile bu ekonomik kriz sadece gelişmiş ülkelerde değil, gelişmekte olan ülkelerde de görülebilir. Çünkü stagflasyonun temel unsurları; enflasyon, işsizlik ve ekonomik durgunluktur.
1970 Stagflasyon Krizi | 1970 Petrol Krizi ve Stagflasyon
Finansal bir terim olan stagflasyon kavramı ilk olarak 1970 petrol krizi ile birlikte, içinde bulunulan ekonomik durumu açıklamak için kullanıldı. Buna göre; petrol krizi sonrasında petrol fiyatları, dünyaya petrol ihraç eden ülkeler tarafından artırıldı. Dolayısı ile stagflasyon ortaya çıktı. Çünkü petrol fiyatlarının artırılması, dünyada resesyona (negatif büyümeye) yol açtı.
Petrol fiyatlarının artması durumunda, üretiminde petrol kullanılan ürünlerinde üretim maliyetlerini artar. Bu nedenle de ürünlere olan talepte azalma olmasa da, üretim maliyetlerinin artması sebebiyle arzda daralma/azalma görülebilir. Yani bu koşullar altında enflasyon artışı yaşanması muhtemeldir. Ayrıca üretimde yaşanan gerileme, işsizliği de artırır. İşsizlik artınca ekonomik büyümede de yavaşlar.
Stagflasyon Ne Zaman Olur?
Stagflasyon; enflasyon oranı sürekli yükselirken işsizliğin de artması ve bununla birlikte ekonomik durgunluğun olduğu zamanlarda olur.
Stagflasyondan Sonra Ne Gelir?
Genel olarak stagflasyon sonrasında ekonomi slumpflasyon dönemine girer. Yani; enflasyon yüksekkn ekonomi küçülmeye başlar.
1- Slumpflasyon Nedir ?
Stagflasyon nedir araştırması yapan kişiler, slumpflasyon kavramıyla da karşı karşıya kalıyor. Çünkü slumpflasyon da en az stagflasyon kadar yaşanması istenemeyen ekonomik bir kriz ve hatta ekonomik krizler arasında en zoru slumpflasyon…
Slumpflasyon; ekonomide yüksek enflasyon yaşanırken aynı zamanda ekonominin küçülmesidir. Yani en kısa anlatımla slumpflasyon nedir; enflasyon yaşanırken ekonomik küçülmenin de gerçekleşmesidir.
2- Slumpflasyon Stagflasyon Farkı Nedir?
Stagflasyonda ekonomi ya hiç büyümez ya da ekonomik büyüme sıfıra yakındır. Slumpflasyonda ise ekonomide küçülme yaşanır.
Enflasyon Stagflasyon Deflasyon Kavramları Nedir?
Buraya kadar stagflasyon nedir, stagflasyon olursa ne olur gibi sorulara ayrıntılı yanıtlar verdik… Peki, stagflasyon kavramı içinde yaşanan enflasyon nedir? Bununla ilişkili olan deflasyon nedir?
Enflasyon; söz konusu ekonomideki para miktarının, hizmet ve mal miktarına göre fazla artması sebebiyle meydana gelen önemli ve sürekli bir artıştır.
Deflasyon da; enflasyonun tersidir. Deflasyon döneminde fiyatların düşeceği bilinir ve bu sebeple kimse parasını harcamak istemez. Böylelikle herkes parayı elinde bulundurduğu için hizmet ve mallara talep azalır, üretim azalır ve işsizlik ortaya çıkar. Ayrıca deflasyon ekonominin küçülmesine yol açar.
Devalüasyon Stagflasyon İlişkisi
Devalüasyon; bir ülkenin resmi para biriminin değerini, tek taraflı alınan bir karar ile diğer yabancı para birimlerine karşı düşürmesidir. Devalüasyonda söz konusu ülkenin ürettiği mal ve hizmetler, diğer ülkeler için daha ucuz olur çünkü dış satım yani ihracat artar. Aynı zamanda yabancı ülkelerin mal ve hizmetlerinin fiyatı, devalüasyon olan ülke için artar ve ithalat azalır.
Stagflasyonda Neye Yatırım Yapılır?
Stagflasyon hiç bir ekonomide yaşanması istenmeyen bir durumdur çünkü bu durumda piyasalara güven azalır. Yatırımcılar, stagflasyon durumunda piyasaya daha az güveneceğinden ve yatırım ürünlerinin ne getireceğini bilemediğinden nakde dönerek ellerinde para tutmaya başlayabilir.
Ancak geçmiş verilere bakıldığında; stagflasyon yaşanan ekonomilerde en yüksek getirinin değerli maden olan altın olduğu görülmektedir.
