Borsada işlem yapmaya yeni başlayanlar için hisse bölünmesi nedir kısaca; şirketlere yatırım kaynağı yaratmak için gerçekleştirilen bir işlemdir. Peki hisse bölünmesi iyi midir, kötü müdür? Hisse bölünmesi neden yapılır? Hisse bölünme olunca ne olur? Bölünmeden sonra hisse yükselir mi? İşte, hisse bölünmesi nedir neden yapılır hakkında bilgiler…
İçindekiler
Hisse Bölünmesi Nedir? Stock Split Nedir?
Hisse bölünmesi nedir; İngilizce finansal bir terim olan ‘’Stock Split’’in Türkçe karşılığıdır. Stock Split anlamı; bölünmüş hisse demektir. Türkiye borsa piyasasında da hisse bölünme sık karşılaşılan bir kavramdır.
Hisse bölünmesi; hisse sahibi olan şirketin yeni yatırım kaynakları yaratmak ve hisselerine olan talebi artırmak için uyguladığı bir işlemdir. Kısacası borsada hisse bölünmesi nedir; şirketlerin bütün hisselerini bölerek hissetlerini çoğaltması işlemidir. Yani hisse bölünme; küçük yatırımcıların hisseye ulaşmasını kolaylaştırmak ve likidite artışı sağlamak için yapılır. Peki, hisse bölünmesi nedir örnekle nasıl açıklanır?
Hisse Bölünmesi Nedir Örnek
Hisse bölünmesi nedir örnek vererek açıklayalım… Bir şirketin Borsa İstanbul’daki toplam hisse senedi 2.000 adet olsun ve her bir hisse senedi fiyatı da 10 TL olsun. Eğer şirket, 1:2 hisse bölünme stratejisi uygularsa yani bire iki hisse senedi bölünmesi gerçekleştirirse; her bir hisse senedi ikiye bölünür. Bu durumda da hisse bölünme yapan şirketin dolaşımdaki toplam hisse senedi adedi 4.000 olur, her bir hisse senedi fiyatı da 5 TL’ye iner.
İşte tam da hisse senedi nedir örneğinde olduğu gibi yani hisse bölünme sonrası hisse senedi fiyatı düştüğü için yatırımcılar, hisse bölünmesi iyi midir, hisse bölünmesi zararlı mı soruların cevaplarını arıyor. Nihayetinde hisse bölünmesi zararlı değildir. Yazımızın ilerleyen kısımlarında, hisse bölünmesinin neden zararlı olmadığını açıklayacağız ancak önce hisse bölünmesi neden yapılır onu açıklayalım.
Hisse Bölünmesi Neden Yapılır? Hisse Bölünme Nedenleri
Şirketlerde hisse bölünme stratejisi genellikle, hisse sendi fiyatlarının çok fazla artışı geçtiği zamanlarda yapılır. Böylelikle hisse fiyatları düşer ve yatırımcılar için daha kolay ulaşılabilir olur. Kısaca hisse bölünmesi neden yapılır özetlemek gerekirse:
- Şirkete yeni kaynaklar yaratmak için
- Çok yükselen hisse senedi fiyatını düşürüp yatırımcılara daha kolay ulaşılabilir olmak için
- Hisse senedine talebi artırmak için
- Likidite artırmak için
Bölünen Hisse Senedi Zarar Ettirir mi? Hisse Bölünmesi Zararlı mı?
Hisse bölünme sonrası hisse fiyatı düştüğü için borsada yeni çoğu yatırımcı bölünen hisse senedi zarar ettirir mi, hisse bölünmesi zararlı mı gibi sorularına cevap arıyor. Hisse bölünmesi iyi midir, kötü müdür yanıtına göre de pek çok yeni yatırımcı, elinde bulunan ve bölüneceği açıklanan hisseleri elde tutma ya da satma yoluna gidiyor.
Hisse bölünmesi zararı bir durum değildir çünkü şirketin sahip olduğu değiştirmez. Bu bölünme yalnızca şirketin dolaşımdaki toplam hisse senedi adedini ve hisse senedi fiyatını değiştirir. Peki, hisse senedi fiyatı bölünme ile düştüğü halde neden bu işlem yatırımcı için zararlı değil?
Stock split zararlı değil çünkü yatırımcılar herhangi bir kayba uğramıyor. Bir örnekle açıklamak gerekirse; X şirketinde 1:2 (bire iki) bölünme olduğunda, elinde o şirkete ait hisse senedi olanlar, her 1 hisse senedine karşı 1 hisse senedi daha sahibi oluyor.
Yani kısaca; hisse senedi bölünmesi zararlı değil çünkü yatırımcılar, bölünme oranında her bir hisseye karşı ekstra hisse senedi sahibi olmuş oluyor. 1:2 bölünmede hisse fiyatı yarı oranında düşüyor ancak hisse sayısı 2 katına çıktığından maddi olarak herhangi bir kayıp olmuyor. Aksine; yatırımcıların elindeki hisse senedi lotu artmış oluyor.
Fakat burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta; stock split gerçekleştirilme şekli. Eğer stock split bedelli sermaye artırımı ile yapılıyorsa yatırımcılardan yeni hisseler için bir bedel talep ediliyor, eğer bedeliz sermaye artırımı ile yapılıyorsa yatırımcılardan yeni hisseler için herhangi bir bedel talep edilmiyor.
Hisse Bölünmesi Çeşitleri Nelerdir? Stock Split Hangi Yollarla Yapılır?
Hisse bölünmesi nedir nasıl yapılır araştıran bilmesi gereken en temel bilgilerden bir tanesi de; hisse bölünmesi çeşitleri… Çünkü bölünmenin nasıl yapılacağı, bölünme gerçekleştirilecek olan şirketin hisselerine sahip olan yatırımcıları direkt olarak etkiliyor. Hisse bölünmesi çeşitleri de şunlardır:
- Bedelsiz sermaye artırımı (bedelsiz bölünme)
- Bedelli sermaye artırımı (bedelli bölünme)
1- Bedelli Hisse Bölünmesi Nedir?
Bedelli hisse bölünmesi nedir; bir şirketin hisse senetleri bölündüğünde, bölünme sonrası oluşan hisselerin bedel karşılığında satılmasıdır. Yani elinde X şirketinin hisse senedi bulunan yatırımcılar, bölünmeden sonra o şirkete ait yeni hisseleri almak isterse karşılığında ücret ödemelidir. Bedelli hisse bölünmesi kısaca bedelli bölünme olarak adlandırılır.
2- Bedelsiz Hisse Bölünmesi Nedir?
Bedelsiz hisse bölünmesi nedir; bir şirketin hisselerinin bölünmesi sonucunca oluşan yeni hisselerin, bölünme oranı göz önüne alınarak yatırımcılara bedelsiz verilmesidir. Örneğin; X şirketine ait elinde 3.000 lot hisse senedi olan bir kişi, 1:2 bölünme sonrası 6.000 hisseye sahi olur. Sonradan oluşan 3.000 hisse, yatırımcıya bedelsiz olarak verilir. Bu nedenle bedelsiz hisse bölünmesine kısaca bedelsiz bölünme denir.
Hisse Bölünmesi İyi Midir?
Hisse bölünmesi iyi midir sorusunun yanıtı, yatırımcı ve şirket nezdinde farklıdır. Çünkü hisse bölünme işlemi, şirketin kaynağını artırdığı için kesinlikle iyidir. Bununla birlikte bölünme sonrası şirketin hisse sayısı artar, bölünme etkisiyle sermayecisi çoğalır.
Yatırıcılar için de hisse bölünme nötr denebilir. Çünkü yatırımcının büyük bir kazancı ya da zararı yoktur. Ancak bölünmeyle birlikte şirketin kaynağının arttığı düşünüldüğünde, bu kaynakla yeni yatırımlar yapılacağı ve şirketin değer kazanacağı düşünülebilir. Bu nedenle de hisse bölünmesi yatırımcılar için de olumlu anlamlar ifade edebilir.
Bölünmeden Sonra Hisse Yükselir mi?
Bölünmeden sonra hisse yükselir ya da yükselmez şeklinde görüş bildirmek mümkün değildir. Ancak bölünme sonra hisse fiyatı düşeceği için talebin artması beklenir. Talebin artması da hisse fiyatına olumlu olarak yansıyabilir.
Ancak kesin olan şey şudur ki; bölünme sonrası yatırımcıların elindeki hisse senedi adedi artar, hisse değeri ise aynı kalır. Zaman içerisinde, bölünmenin de etkisiyle şirketin değeri artacağında, hisse değeri de artabilir.
Hisse Bölünmesi Ne Zaman Olur?
Hisse bölünmesi genel olarak bir hisse senedi fiyatının çok fazla yükseldiğinde yapılır. Hisse bölünme amacı; çok yükselen hisse senedi fiyatını aşağı çekmek, yatırımcıların hisseye ulaşmasını kolaylaştırmak, hissenin likiditesini yükseltme ve şirketin değerini artırmaktır.
Hisse Bölünmesi Nasıl Hesaplanır?
Stock split kararı şirketin yönetim kurulunda alınır ve genellikle belli oranlarla bölünme yapılır. Örneğin; bölünme oranları 1:2 (bire iki), 1:3 (bire üç), 1:4 (bire 4), 1:10(bire 10), 2:3 (ikiye üç) şeklindedir. Örnek olarak hisse bölünmesi nasıl hesaplanır açıklayalım…
X şirketinin borsadaki toplam hisse adedi 20.000 olsun ve bir hisse fiyatı ise 20 TL olsun. 1:2 stock split yani bölünme olduğunda şirketin bir hissesi ikiye bölünür. Bu senaryoda; şirketin borsadaki toplam hisse adedi 40.000’e çıkar, bir hisse senedi fiyatı da 10 TL’ye düşer. Böylelikle elinde X şirketinin hissesi olan yatırımcıların, 1:2 bölünmeyle elindeki hisselerinin sayısı iki katına çıkar. Kısacası; yatırımcıların elinde bulunan hisse adedi artar ancak hisse senedi değeri değişmez.
BONUS: Tersine Hisse Bölünmesi Nedir?
Hisse senedi bölünmesi bazen tam tersi amaçla yani hisse fiyatını düşürmek değil; yükseltmek için de yapılır. Bu stratejiye ise tersine hisse bölünmesi denir. Tersine hisse bölünmesi; şirketin piyasada bulunan hisse senetlerinin sayısını azaltması, hisse senedi fiyatını artırmasıdır.
Tersine hisse bölünmesi de hisseleri etkiler. Bu durumda tersine bölünme artıkça, hissenin değeri de artar. Böylelikle şirkete ait hisse senetlerinin borsadaki işlem adedi azalır. Yani şirketin piyasa likiditesi azalır.
Bir Hisse Neden Baskılanır?
Kimi zaman bazı şirketler hisse senedini baskılama yoluna gider ve bu durumda tersine hisse bölünmesi yapabilir. Tersine hisse bölünmesi de genellikle anapara bulma ihtiyacı olmayan, kazancı ve kar getirisi çok fazla olan şirketlerce yapılır. Böylelikle şirketin hisse senedi fiyatları tersine bölünme ile yükseltilir.
