Gayrimenkul alımı ya da kiralama işlemlerinde taraflara profesyonel anlamda destek sunan emlakçılara ödenen emlak komisyon ücreti en fazla ne kadar olabilir? Bu ücreti hangi taraf öder? İşte merak edilen yönleri ile “Emlak Komisyon Ücreti”…
Emlak Komisyon Ücretinde Üst Sınır Nedir?
Emlak komisyon ücretinin en fazla ne kadar olabileceği, 30442 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik ile belirlenmiştir. Söz konusu yönetmeliğin 20. Maddesinin 1. ve 2. fıkralarında;
“(1) Alım satım işlemlerinde hizmet bedeli oranı, alım satıma aracılık sözleşmesinde yer alan satış bedelinin katma değer vergisi hariç yüzde dördünden fazla olamaz.
(2) Kiralama işlemlerinde hizmet bedeli, kiralamaya aracılık sözleşmesinde yer alan kira bedelinin katma değer vergisi hariç bir aylık tutarından fazla olamaz”
Hükümlerine yer verilmiştir. Bu düzenleme ile gayrimenkul alım satım işlemlerinde emlak komisyon ücreti en fazla satış bedelinin yüzde 4’ü kadar olabilir. Bu bir üst sınır olduğundan bu miktardan daha az bir tutar üzerinde anlaşma yapılabilir.
Kiralama sözleşmelerinde ise emlak komisyon ücreti en fazla bir aylık kira bedeli kadar olabilir. Bu tutarda üst sınır olup, daha altında bir miktarda anlaşma sağlanabilir.
Emlak Komisyon Ücretini Kim Öder?
Emlak komisyon ücreti normalde alıcı ve satıcı tarafından eşit olarak (yani her iki tarafça % 2 şeklinde) ödenir. Ancak bu konuda sözleşme serbestisi vardır ve taraflar bu konuda istedikleri gibi anlaşabilirler. Örneğin eğer taraflar anlaşırsa emlak komisyon ücretinin tamamını bir taraf (alıcı ya da satıcı) ödeyebileceği gibi taraflar arasında farklı oranlarda belirlenerek ödeyebilirler.
Bir başka ifade ile taraflar emlak komisyon ücretini maksimum sınırın altında olmak kaydıyla istedikleri gibi belirleyebilecekleri gibi bu ücretin kim tarafından hangi oranda ödeneceğini de tespit edebilirler. Ancak sözleşmede bu hususların açık olarak belirtilmesi, hem işlem güvenliği hem de delil olması açısından önem taşır
Bu noktada yine ifade edelim ki, emlak komisyon ücreti ödenirken banka üzerinden ve açıklama yaparak ödeme yapmakta, hem ispat hem de yazılı kanıt olması açısından son derece faydalı olacaktır. Elden ödeme yapılacaksa dahi emlakçıdan üzerinde açıklama bulunan, kaşeli ve imzalı makbuz alınması gerekeceğini unutmamak gerekir.
Emlak Komisyon Ücreti Ne Zaman Ödenir?
Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik uyarınca emlakçının ne zaman komisyona hak kazanacağı konusuda belirlenmiştir. Buna göre, taşınmaz alım satımlarında tapu sicilinde tescil yapılması ile birlikte, emlakçının emlak komisyon alacağı doğar.
Eğer taşınmaz birden çok emlakçıya verilmişse, emlak komisyon ücretine sadece satışa aracılık eden emlakçı hak kazanır.
Yine emlakçı taraflara hizmet sunmasına ve çaba göstermesine karşın, taraflar emlakçıyı devre dışı bırakarak haricen anlaşırlarsa, bu durumda da emlakçı taraflara hizmet sağladığını ispat etmek koşuluyla emlak komisyon ücretini talep edebilir ve alabilir.
Alım satım gerçekleştikten sonra haklı bir sebebe dayanmaksızın cayan tarafın emlak komisyon ücretini ödemesi gerekir. Ancak bu noktada da taraflar sözleşme ile cayma durumunda komisyon bedelini kimin ödeyeceğini kendi aralarında istedikleri gibi belirleyebilirler.
